ΜΕΝΟΥ

ΣAΣ ENHMEPΩNOYME OTI O IATPOΣ MAPINOΣ TΣIPIΓΩTHΣ

AΠO TΙΣ 05/06/2023 ΘA ΔEXETAI TOYΣ AΣΘENEIΣ TOY ΣTO NEO IATPEIO:

 

Λ. KHΦIΣIAΣ 280 & ΔHMOKPATIAΣ 1
N. ΨYXIKO TK 15451

THΛ.: 2106719393 – 2106713344
ΚΙΝ.: 6932566868
EMAIL: info@mtsirigotis.gr

ΣAΣ ENHMEPΩNOYME OTI O IATPOΣ MAPINOΣ TΣIPIΓΩTHΣ

AΠO TΙΣ 05/06/2023 ΘA ΔEXETAI TOYΣ AΣΘENEIΣ TOY ΣTO NEO IATPEIO:

 

Λ. KHΦIΣIAΣ 280 & ΔHMOKPATIAΣ 1
N. ΨYXIKO TK 15451

THΛ.: 2106719393 – 2106713344
ΚΙΝ.: 6932566868
EMAIL: info@mtsirigotis.gr

Ανοσολογικά αίτια υπογονιμότητας

Οι μηχανισμοί επικοινωνίας μεταξύ του εμβρύου που ξεκινούν από την διείσδυση του στο ενδομήτριο (προκειμένου να ολοκληρωθεί επιτυχώς η διαδικασία της εμφυτεύσεως) και της μήτρας σαν δεκτικό όργανο αποδοχής του εξελισσόμενου εμβρύου, είναι σύνθετη και εν πολύς άγνωστη.

Όταν αυτή η επικοινωνία αποτυγχάνει η διαδικασία της εμφυτεύσεως σταματά πρώιμα όπως συμβαίνει στις βιοχημικές εγκυμοσύνες ή αργότερα όταν ακόμα και μετά από την ανάπτυξη σάκου ή ύπαρξης εμβρύου με εμβρυϊκό παλμό η εγκυμοσύνη σταματά.

Πολλοί υποστηρίζουν ότι σε αυτή την επικοινωνία η μήτρα θεωρεί «ξένο» υλικό το έμβρυο μια και το μισό γενετικό υλικό προέρχεται από το σπέρμα και το αποβάλλει. Στον παθογενετικό αυτό μηχανισμό έχουν ενοχοποιηθεί κατά καιρούς διάφοροι παράγοντες όπως αντιφωσφολιπιδικό σύνδρομο, η μη ιστοσυβατότητα των HLL αντιγόνων αλλά και τα αυξημένα επίπεδα των τοξικών λεμφοκυττάρων (natural killer cells=NK).

Τι είναι τα τοξικά λεμφοκύτταρα (ΝΚ cells);

Τα λεμφοκύτταρα είναι κύτταρα του αίματος (λευκά αιμοσφαίρια) τα οποία συμμετέχουν στις ανοσολογικές αντιδράσεις και τα ΝΚ είναι ένας υπότυπος αυτών των κυττάρων που παίζει ένα σημαντικό λόγο στην αντίδραση του οργανισμού στο να καταστρέφει ή να αδρανοποιεί μολυσματικά και κακοήθη κύτταρα.

Τα ΝΚ κύτταρα είναι μεγάλα κοκκιώδη λεμφοκύτταρα τα οποία ενεργοποιούνται και πολλαπλασιάζονται όταν λαμβάνουν μηνύματα από άλλα ανοσολογικά ερεθίσματα όπως interferone ενεργοποίηση των υποδοχέων των κυττάρων του ανοσολογικού συστήματος. Τα κοκκία στο κυτταρόπλασμα των ΝΚ κυττάρων περιέχουν τοξικές πρωτεΐνες.

Τα ΝΚ κύτταρα είναι παρόντα στην κυκλοφορία του αίματος και όταν λαμβάνουν τα κατάλληλα μηνύματα εμφανίζονται σε διαφορετικά όργανα.

Τα ΝΚ κύτταρα είναι παρόντα και στο ενδομήτριο των μη εγκύων γυναικών και βοηθούν σε συνδυασμό με τα διάφορα ορμονικά ερεθίσματα στη φυσιολογική διαδικασία της ωορρηξίας και της αναπαραγωγής.

Τα επίπεδα των ενδομητρικών ΝΚ κυττάρων αυξάνονται δραματικά μετά την ωορρηξία. Πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι θεραπείες οι οποίες αποσκοπούν στο να μειώσουν τα επίπεδα των ΝΚ κυττάρων είναι ευεργετικές σε ασθενείς που έχουν ανοσολογικής προέλευσης προβλήματα αναπαραγωγής.

Τα ΝΚ κύτταρα που βρίσκονται στο ενδομήτριο κατά την διάρκεια της πρώιμης εγκυμοσύνης έχουν μεγαλύτερη τοξικότητα και παράγουν μεγάλες ποσότητες ΤΝF μιας πρωτεΐνης η οποία είναι ικανή να σκοτώσει τα πλακουντιακά και εμβρυϊκά κύτταρα.

Τα ΝΚ κύτταρα αναγνωρίζονται από τις πρωτεΐνες CD 56+ με ή χωρίς 16+ οι οποίες λειτουργούν σαν δείκτες επιφανείας. Τα CD 56+ ΝΚ κύτταρα είναι αυτά που βρίσκονται κατά κανόνα στο ενδομήτριο στην διάρκεια δημιουργίας του πλακούντα και παραμένουν σε υψηλά νούμερα σε όλη την εμφυτευτική επιφάνεια. Το φυσιολογικό εύρος των CD 56+ ΝΚ κυττάρων στο αίμα κυμαίνεται από 5-12% επί του συνόλου των λεμφοκυττάρων.

Ποσοστά πάνω από 18% έχουν σχετιστεί με πολύ φτωχή αναπαραγωγική έκβαση. Φυσιολογικά τα ΝΚ κύτταρα που βρίσκονται στο ενδομήτριο βοηθούν στις αγγειακές αλλαγές που επέρχονται στο σημείο της εμφυτεύσεως προκειμένου να υποστηρίξουν την ανάπτυξη των κυττάρων της εμβρυϊκής τροφοβλάστης που οδηγεί στην σωστή ανάπτυξη του πλακούντα.

Ωστόσο όταν η αύξηση ή η ενεργοποίηση των ΝΚ κυττάρων γίνεται παθολογική αυτό μπορεί να οδηγήσει σε αναστολή της διαδικασίας εμφυτεύσεως ή σε πρώιμη απώλεια της κύησης.

Για την τροποποίηση-μείωση τον αριθμό των ΝΚ κυττάρων έχουν χρησιμοποιηθεί:

  • Στερεοειδή (π.χ. κορτιζόνη).
  • Ενδοφλέβια ανοσοσφαιρίνη (IVIg).
  • TNF αδρανοποιητικά φάρμακα όπως το embler.
  • Εμβολιασμός με τα λεμφοκύτταρα του συζύγου για ανάπτυξη αντιπατρικών αντισωμάτων (ΑPCA) και μέσα από αυτά μείωση στον αριθμό των ΝΚ λεμφοκυττάρων
  • Έγχυση intralipid (συμπυκνωμένο λάδι σόγιας).

Αν και η κορτιζόνη έχει χρησιμοποιηθεί ευρέως εν τούτοις οι γνώμες διίστανται για την αποτελεσματικότητα της και την τροποποίηση των ανοσολογικών αιτιών στο επίπεδο του ενδομητρίου που θα μπορούσαν να επηρεάζουν την εμφύτευση-εξέλιξη της κύησης.

Ο εμβολιασμός με τα λεμφοκύτταρα του συζύγου-συντρόφου μπορεί να έχει και αρνητικές μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στην ανοσολογική αντίδραση μιας γυναίκας στα διάφορα ερεθίσματα, κατά κανόνα επαναλαμβάνεται κάθε περίπου 21-28 ημέρες και συνεχίζεται έως και το πρώτο τρίμηνο της κύησης.

Η θεραπεία με ενδοφλέβια ανοσοσφαιρίνη (αντισώματα τα οποία δίνονται ενδοφλέβια με σκοπό να δυναμώσουν το ανοσολογικό σύστημα) είναι ένα βιολογικό προϊόν και πρέπει να υποβάλλεται σε εκτενείς ελέγχους πριν την χρησιμοποίηση του για τον κίνδυνο μετάδοσης μολυσματικών νόσων, έχει βραχεία δράση και πρέπει να επαναλαμβάνεται κάθε μήνα και έχει συνοδευτεί από αλλεργικές αντιδράσεις όπως αναφυλακτικό σοκ, νεφρική ανεπάρκεια, φλεβική θρόμβωση, πνευμονικό οίδημα, δερματίτιδα, πονοκέφαλο, μηνιγγίτιδα, νόσος G.F.D. (μετάδοση παθογόνων prions).

Δεν υπάρχει επιστημονική αποδοχή ούτε για τον εμβολιασμό με λεμφοκύτταρα αλλά ούτε και για τις ανοσοσφαιρίνες σε ότι αφορά την αποτελεσματικότητα τους, ενώ όταν χρησιμοποιήθηκε σε μη ειδικό πληθυσμό με καθ΄ έξιν αποβολές η χρήση ενδοφλέβιας ανοσοσφαιρίνης δεν φάνηκε να βελτιώνει το ποσοστό βιώσιμων κυήσεων, σε αντίθεση με το γεγονός ότι όταν έγινε η επιλογή με βάση τα ανοσολογικά αίτια φάνηκε να είναι πιο αποτελεσματική.

Επίσης πιο αποτελεσματική η ενδοφλέβια ανοσοσφαιρίνη βρέθηκε σε γυναίκες που είχαν μια επιτυχή εγκυμοσύνη την πρώτη φορά και μετά είχαν καθ΄ έξιν αποβολές.

Ωστόσο για γυναίκες που δεν είχαν προηγούμενη επιτυχή εγκυμοσύνη δεν φάνηκε να είναι αποτελεσματική.

Έχοντας υπόψιν όλα τα παραπάνω θεωρείται αυτονόητος η προσπάθεια των επιστημόνων να βρουν μια θεραπεία που να επηρεάζει το ανοσολογικό σύστημα τοπικά στην μήτρα με έναν τέτοιο τρόπο έτσι ώστε να βοηθά την εμφύτευση του εμβρύου αλλά και την διατήρηση της καλής ανάπτυξης του, να είναι εύκολη στην χορήγηση της με λίγες παρενέργειες και χαμηλού κόστους.

Αυτό φαίνεται να εκπροσωπείται στο πρόσωπο του intralipid (soyal oil) με μόνη αρνητική επίπτωση την αλλεργία που μπορεί να έχει κανείς στα αυγά ή στην σόγια και μπορεί να οδηγήσει σε αναφυλακτική αντίδραση σε αυτούς τους ασθενείς.

Ωστόσο η πιο συνηθισμένη παρενέργεια είναι ο πυρετός ο οποίος εμφανίζεται σε 1 ανά 100 γυναίκες, πολύ πιο σπάνια δε μπορεί να εμφανιστεί ρίγος, ναυτία, κοιλιακό άλγος, πονοκέφαλος και κόπωση.

Η θεραπεία δίνεται ενδοφλέβια 4-7 ημέρες πριν από την ωοληψία κάτω από ιατρική παρακολούθηση και επαναλαμβάνεται με το test κυήσεως.

Μερικοί υποστηρίζουν την συνέχιση της χορήγησης της σε μηνιαία βάση στην διάρκεια του πρώτου τριμήνου αλλά η αξία αυτής της προσέγγισης έχει αμφισβητηθεί.

Το κόστος είναι πολύ χαμηλό και αποδεκτό από τους περισσότερος ασθενείς. Στο κέντρο ΑΚΕΣΩ εφαρμόζεται με τον τρόπο που περιγράφτηκε παραπάνω με μια πολύ μικρή επιβάρυνση του κόστους θεραπείας της υπογονιμότητας.

Μ. ΤΣΙΡΙΓΩΤΗΣ MD FRCOG ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗΣ