Αναπαραγωγή μετά τα 40

Ο κ. Μαρίνος Δ. Τσιριγώτης MD. FRCOG, Χειρουργός- Γυναικολόγος, με ειδικότητα στην Ιατρική της Αναπαραγωγής, εξηγεί πόσο εύκολη ή δύσκολη υπόθεση είναι η απόκτηση παιδιών μετά την ηλικία των 40.

Στο δρόμο για την τεκνοποίηση

Ο σύγχρονος τρόπος ζωής έχει αλλάξει ριζικά τα δεδομένα σε σχέση με το παρελθόν με μεγάλο ποσοστό γυναικών να δίνει προτεραιότητα στην καριέρα και παράταση στην εργένικη ζωή με αποτέλεσμα η δημιουργία οικογένειας να ξεκινά σε σχετικά μεγαλύτερη ηλικία. Όμως, η γονιμότητα στις γυναίκες εξαρτάται και από πολλούς άλλους παράγοντες εκτός από την ηλικιακή επιβάρυνση των ωοθηκών, που είναι και ο καταλύτης της επιτυχούς γονιμοποίησης. Παράγοντες όπως το βάρος, το κάπνισμα, οι διατροφικές συνήθειες, οι εργασιακές συνθήκες, η συχνότητα και η διάρκεια των ερωτικών επαφών, και φυσικά η ποιότητα του σπέρματος του συντρόφου πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψη. Το θέμα είναι πως καμία γυναίκα δεν πρέπει να θεωρεί τη γονιμότητα της δεδομένη, ειδικά όταν μετά τα 40 ο αριθμός των ωαρίων στις ωοθήκες είναι όχι μόνο μικρότερος αλλά και ποιοτικά υποδεέστερος. Οι δυσκολίες όμως αυτές δεν πρέπει να αποθαρρύνουν.

Βήματα Ελέγχου

Οι βασικοί παράγοντες της γυναικείας γονιμότητας γενικά είναι η σωστή λειτουργία των ωοθηκών, της μήτρας και των σαλπίγγων. Χρειάζονται λοιπόν κάποια βήματα ελέγχου, που πραγματοποιούνται γρήγορα και με απόλυτη ασφάλεια:

• Ο ορμονικός έλεγχος της ωοθηκικής λειτουργίας στις πρώτες ημέρες του κύκλου, που θα δείξει την επάρκεια και την ποιότητα των ωοθυλακίων που απομένουν.
• O ενδοκολπικός υπέρηχος, που θα προσδιορίσει την ποσοτική λειτουργία των ωοθηκών, αλλά και την ανατομία της μήτρας και του ενδομητρίου.
• Η σαλπιγγογραφία, που θα αναδείξει τυχόν σαλπιγγική παθολογία.
• Η παρακολούθηση του κύκλου και ο χρόνος ωορρηξίας (υπερηχογραφικά, ορμονικά ή και με τεστ ωορρηξίας των ούρων).
• Η πρόσληψη φυλλικού οξέος, βιταμινών και αντιοξειδωτικών ουσιών, που βελτιώνει τον κύκλο και την υγεία της μητέρας και του εμβρύου.

Υποβοηθούμενη Αναπαραγωγή

Αν εγκυμοσύνη δεν επέλθει μέσα σε διάστημα 6 μηνών, ή αν υπάρχει παθολογία στα παραπάνω, τότε θα πρέπει οι γυναίκες να καταφεύγουν άμεσα σε θεραπείες υποβοηθούμενης αναπαραγωγής. Οι θεραπείες συνίστανται σε χορήγηση φαρμάκων για την παραγωγή περισσότερων του ενός ωαρίου (πολλαπλή ωοθυλακιορρηξιας), συνδυασμένη με επαφή την κατάλληλη στιγμή ή σπερματέγχυση. Η σπερματέγχυση αφορά σε λήψη σπέρματος από τον άντρα, επεξεργασίας του και τοποθέτησής του στη μήτρα της γυναίκας. Οι παραπάνω μέθοδοι θα αυξήσουν τα ποσοστά επιτυχίας μέχρι και 5 φορές.

Αν δεν αποδώσουν, οι τεχνικές αυτές δεν πρέπει να επαναλαμβάνονται άσκοπα, γιατί “χαραμίζονται” πολύτιμα ωάρια, που θα είχαν καλύτερη τύχη με την εξωσωματική γονιμοποίηση (IVF).

Η IVF αποτελεί την θεραπεία εκλογής σε περιπτώσεις υπογονιμότητας μετά τα 40, καθώς αξιοποιεί στο μέγιστο βαθμό τα διαθέσιμα ωάρια, επιτρέπει την ελεγχόμενη γονιμοποίηση τους και ξεχωρίζει τα καταλληλότερα έμβρυα για μεταφορά, αυξάνοντας τα ποσοστά επιτυχίας και μειώνοντας τον κίνδυνο αποβολών. Η τεχνική είναι πλέον πολύ απλή στην εφαρμογή, ασφαλής όσον αφορά στα φάρμακα, αλλά προπάντων αποτελεσματική. Η πολιτεία συμμετέχει, στηρίζοντας τη δωρεάν χορήγηση της φαρμακευτικής αγωγής από τα ασφαλιστικά ταμεία και, σε πολλές περιπτώσεις, επιστρέφοντας μέρος του συνολικού κόστους.

Δωρεά Ωαρίων

Δυστυχώς η εγκυμοσύνη δεν είναι προνόμιο όλων, καθώς υπάρχουν γυναίκες που επιθυμούν να κάνουν παιδιά, αλλά αδυνατούν, εξαιτίας:

• πρόωρης ωοθηκικής ανεπάρκειας σε γυναίκες κάτω των 35
• ποιοτικής διαταραχής των ωαρίων
• μεγάλης ηλικίας (γυναίκες άνω των 45)
• γενετικών (χρωμοσωμικών) βλαβών και κληρονομικών νοσημάτων που μπορούν να περάσουν στο έμβρυο
• χαμηλής ωοθηκικής παραγωγικότητας, λόγω χημειοθεραπείας, ακτινοβολίας, ενδομητρίωσης ή και χειρουργικών χειρισμών σε μικρότερη ηλικία.

Η λύση για αυτές τις περιπτώσεις βρίσκεται στη Δωρεά Ωαρίων. Πρόκειται για μία διαδικασία πλέον ευρέως διαδεδομένη, νομικά κατοχυρωμένη και ανώνυμη, που εφαρμόζεται με τεράστια επιτυχία, μεγαλύτερη του 60%, και στη χώρα μας. Οι υποχρεωτικοί ενδελεχείς έλεγχοι που διενεργούνται στις δότριες καθιστούν τη διαδικασία εξαιρετικά ασφαλή. Η διαδικασία στηρίζεται σε δύο βασικούς άξονες:

• Η δότρια παίρνει ενέσιμη αγωγή για την παραγωγή ωαρίων
• Η λήπτρια παίρνει οιστρογόνα και προγεστερόνη, για να προετοιμάσει τη μήτρα για τα έμβρυα, που δημιουργούνται από τα δανεικά ωάρια και το σπέρμα του συντρόφου της.

Η διαδικασία της εμβρυομεταφοράς είναι απλή και πραγματοποιείται υπό υπερηχογραφικό έλεγχο, ενώ τα αποτελέσματα στη χώρα μας είναι εξαιρετικά και συγκρίνονται με αυτά των μεγάλων μονάδων του εξωτερικού. Ο δε χρόνος αναμονής είναι μικρός, λόγω επαρκούς διαθεσιμότητας ωαρίων.